Hoofdlijnen

A. Uitgangspunten

Onder verwijzing naar de door uw raad in juni 2017 vastgestelde Kadernota 2018, volgen hieronder de uitgangspunten op basis waarvan de begroting 2018 en de meerjarenbegroting 2019 t/m 2021 is opgesteld:

A.	basis is de begroting bestaand beleid inclusief de raadsbesluiten t/m de 1e bestuursrapportage 2017/ Kadernota 2018;
B.	nieuw beleid/voorstellen investeringen worden overgenomen uit de 1e bestuursrapportage 2016/Kadernota 2017;
C.	bij de berekening van de gemeentefondsuitkering wordt rekening gehouden met de uitkomsten van de mei circulaire 2017;
D.	de transitie sociaal domein verloopt voor de gemeente budgettair neutraal (inclusief de bestaande middelen voor het sociaal domein). Dat wil zeggen dat er van uit wordt gegaan dat het beschikbare budget toereikend is voor de directe zorg, de kosten van de gebiedsteams en de (extra) inzet door de bestuursdienst;
E.	de begroting 2018 wordt opgesteld tegen lopende prijzen, dat wil zeggen: voor ontwikkeling loonkosten 2018 wordt uitgegaan van 2% stijging; voor prijsstijging 2018 wordt 1,6% gehanteerd. Dit percentage is ontleend aan de mei circulaire 2017;
F.	voor de jaren 2019-2021 wordt gerekend met constante prijzen (geen loon- en prijsstijging);
G.	de tarieven worden in 2017 inflatoir verhoogd met 1,6%, er worden ook tarieven extra verhoogd, o.a. OZB. Hiervoor verwijzen wij u naar de paragraaf Lokale Heffingen;
H.	bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen worden geraamd conform de begroting 2018 van deze verbonden partij;
I.	renteomslagpercentage 1,5%;
J.	rente nieuw aan te trekken geldleningen van 1,5%;
K.	de ramingen voor grondexploitaties (inclusief de ramingen voor plankosten) sluiten aan bij de nieuw op te stellen nota grondexploitatie 2018.

B. Meest recente meerjarenbeeld en perspectief

Bij de 1e bestuursrapportage 2017 hebben wij het financieel perspectief voor 2018 en volgende jaren geschetst. Een sluitende begroting en het weerstandsvermogen op orde.
In de Kadernota 2018 zijn trends en ontwikkelingen voor 2018 e.v. jaren gesignaleerd en financieel vertaald. De voorstellen in de Kadernota 2018 zijn verwerkt in de nu voorliggende (meerjaren)begroting 2018-2021.
Daarbij merken wij op dat de budgetten voor deze voorstellen eerst door uw raad beschikbaar worden gesteld op het moment dat de raad de begroting 2018 vast stelt.

Onderstaand een overzicht met als vertrekpunt de uitkomsten zoals deze gepresenteerd zijn bij de 1^e bestuursrapportage 2017 inclusief een korte toelichting op de structurele en incidentele bijstellingen.

Bedragen x € 1.000	2018	2019	2020	2021
Structureel
Saldo na 1e bestuursrapportage 2017	165	227	45	-19
Bijstellingen	512	501	497	505
Nieuw structureel saldo	677	728	542	486
Incidenteel
Saldo na 1e bestuursrapportage 2017	-474	-210	-1.017	-963
Bijstellingen	-630	-185	516
Nieuw incidenteel saldo	-1.104	-395	-501	-963
Nieuw begrotingssaldo	-427	333	41	-477

In dit huidige saldo zijn alle mutaties verwerkt waartoe uw raad via de begroting, de kadernota of begrotingswijziging heeft besloten. Dit betekent dat ook alle 'richtinggevende' besluiten uit de kadernota zijn meegenomen, inclusief wijzigingen waartoe besloten bij vaststelling van de Kadernota 2017. Bij dit soort besluiten komt het geld al wel in de meerjarenbegroting te staan, maar volgt de formele bekrachtiging op een later moment. Veelal is dat de begrotingsbehandeling voor het betreffende jaar, maar soms is een afzonderlijk raadsbesluit aan de orde (bijvoorbeeld bij grote investeringen). In die zin hebben de richtinggevende besluiten een bijzondere positie. Vandaar dat wij daar op deze plaats in de begroting extra aandacht aan besteden. U vindt de financiële gevolgen van de reeds genomen besluiten dan ook afzonderlijk terug in het concept vaststellingsbesluit en onderstaand overzicht.

Bedragen x € 1.000	Investering	2018	2019	2020	2021
Reeds opgenomen in begroting
Loonkosten bouwen		11	11	11	11
Afname bouwleges		-90	-90	-90	-90
Bermversteviging	250	-4	-12	-12	-12
Transformatie decentralisaties		-184	-184
Actieplan centrum met ondernemers		-100	-100	-100
Voorbereidingskosten Kindplein		-100
Extra bouwleges (Vlierlanden)		68	68
Omgevingswet		-40
Renovatie kunstgrasvelden Westbroek	920		-14	-75	-74
Kindplein West	5.351		-80	-214	-168
Extra afschrijving ivm Kindplein West				-330
Sloopkosten ivm Kindplein					-963
Aanvullingen Kadernota 2018
Bestrijding eikenprocessierups		-15	-15	-15	-15
Onderhoud civieltechnische kunstwerken		-17	-17	-17	-17
Ommerschans		-15	-15	-15	-15
Vervangen AED's	45	-1	-10	-10	-10
Uitbreiding Johan Seckelschool	106	-2	-7	-7	-7
Uitbreiding 1e inrichting Vechtdal College	96	-1	-6	-6	-6
Formatie informatieveiligheid		-32	-32	-32	-32
Verkeersplan sporthal en Kindplein	90	-1	-6	-6	-6
Realisatie verkeersplan	360			-5	-23
Hondenbeleid	37	-8	-11	-11	-11
Kosten omgevingsdienst IJsselland		-25	-20	-15
Schakelfunctie omgevingsdienst		-20	-20	-20
Operatie Basisregistratie personen		-13
Laadpalen		-7
Bouw- en woningtoezicht		-40
Kosten uitslagenavond		-8
Introductieprogramma raadsleden		-13
Installatie nieuwe burgemeester		-10
Hondenbeleid		-16
Agro Food		-19	-19	-19

Specificatie van de bijstellingen met een korte toelichting:

	Bedragen x € 1.000	2018	2019	2020	2021
	Bijstellingen structureel
A	Kadernota	-92	-119	-124	-142
B	Algemene uitkering (meicirculaire)	207	207	207	207
C	Algemene uitkering (eenheden)	335	330	403	460
D	Prijsindexatie 1,6%	226	226	226	226
D	Verhoging tarieven met 1,6%	-300	-300	-300	-300
E	Lonen en salarissen	35	35	35	35
F	Dividend	-14	-14	-14	-14
G	Aanpassing renteomslag van 3% naar 1,5%	8	112	120	125
H	Bijdrage BOH	-60	-60	-60	-60
I	Leges opbrengsten (volumeontwikkeling)	2	-16	-20	-45
J	Grondexploitatie	143	102	40	24
K	Begraven	-40	-40	-40	-40
L	Verbonden partijen	-49	-49	-49	-49
M	Aanpassing kapitaallasten	112	136	134	140
N	Toezicht BOA / Coördinatie TVH	-89	-89	-89	-89
O	Uitbreiding bestuurssecretariaat	-10	-10	-10	-10
P	Economische visie	-55	-75	-75	-75
Q	Evenementenbeleid	-39	-39	-39	-39
R	Beschut werken	-100	-100	-100	-100
S	Vervanging en renovatie	-3	-27	-42	-42
T	Omgevingsdienst IJsselland	-60	-60	-60	-60
U	Historische Kring Ommen	7	7	7	7
V	Doorontwikkeling organisatie	-90	-90	-90	-90
W	Inzet stelpost	465	465	465	465
X	Kleine verschillen	-27	-31	-28	-29
	Totaal bijstellingen structureel	512	501	497	505
	Bijstellingen incidenteel
Y	Kadernota	-170	-60	-54
Z	Bezuiniging verkoop eigendommen	-125	-125
AA	Riolering	-40
AB	Collectieve zorgverzekering	-11
AC	Uitbreiding bestuurssecretariaat	-6
AD	Evenementenbeleid	-3
AE	Historische Kring Ommen	-150
AF	Doorontwikkeling organisatie	-125
AG	Herrekening kapitaallasten			570
	Totaal bijstellingen incidenteel	-630	-185	516	0

	Toelichting bijstellingen
A	Conform voorstel Kadernota 2018 inclusief amendementen, toezeggingen een aanpassing van rente op nieuwe investeringen (van 3% naar 1,5%).
B	Conform uitwerking mei circulaire 2017. Hierover hebben wij u reeds via een afzonderlijke brief geïnformeerd.
C	Betreft aanpassing van de eenheden zoals deze door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koningsrelaties (BZK) worden gehanteerd. Het voordeel vloeit met name voort uit een bijstelling van het aantal uitkeringsontvangers, huishoudens met een laag inkomen en minderheden.
D	Op basis van de richtlijnen voor de begroting 2018 is voor de prijsstijging en verhoging van tarieven en belastingen een percentage gehanteerd van 1,6%. Dit percentage is ontleend uit de mei circulaire 2017.
E	Op basis van de loonstaat een voordeel in verband met mutaties in voormalig personeel.
F	Lager dividend Vitens en de BNG op basis van winstwaarschuwingen
G	Conform de richtlijnen voor de begroting 2018 is de omslagrente voor Ommen berekend op 1,5% waar binnen de begroting gerekend was met een percentage van 3%. Als gevolg hiervan ontstaat een voordeel.
H	De bijdrage aan de BOH is conform de begroting 2018 BOH. Hierbij is ook rekening gehouden met het principe akkoord CAO-ambtenaren.
I	Vanaf 2019 ontstaat een nadeel, dit is vooral het gevolg van een lagere opbrengst reisdocumenten in verband met aanpassing van de termijnen. Er is een voorstel in voorbereiding om gelet op de toekomstige lagere uitgifte en daarmee lagere legesopbrengsten van met name de reisdocumenten vanaf 2019 ook de kosten voor het uitgeven van deze producten binnen de BOH te verminderen. Dit zal in de begroting / het meerjarenperspectief van de BOH worden verwerkt en daarmee een effect hebben op de gemeentelijke bijdrage aan de BOH (een verlaging).
J	Cijfers zijn conform het MJP Grondexploitatie. Deze nota wordt gelijk met de begroting 2018 behandeld.
K	Het tekort op begraven van € 40.000 is conform vastgesteld bij de Kadernota 2017. Om dit te bereiken is binnen de begroting rekening gehouden met een tariefsverhoging van 8%.
L	De verbonden partijen betreffen de GGD en de Veiligheidsregio. Aanpassing zijn gevolg van de begroting 2018 van de desbetreffende verbonden partij.
M	De afschrijvingslasten vallen lager uit dan eerder begroot.
N	Het toezicht in de openbare ruimte is niet in overeenstemming met de grootte van de gemeente en de omvang van het takenpakket. Op dit moment is de beschikbare capaciteit (490 uren per jaar) niet toereikend om de wettelijke taken (drank en horeca) en de activiteiten uit het VTH-UP op het door ons gewenste ambitieniveau uit te voeren. Voor inzet, zoals meer parkeertoezicht in de zomerperiode, terrassen en uitstallingen, toezicht op hondenpoep, wrakfietsen in het centrum et cetera, is geen capaciteit. Hiernaast is door de vorming van de nationale politie het aansturen van een boa-organisatie niet langer een kerntaak voor de politie en is de politie hiermee gestopt.
O	Binnen het bestuurssecretariaat is al een aantal jaren sprake van onderbezetting. Voor de komende maanden komt daar nog incidentele werkbelasting bij door de komst van de nieuwe burgemeester en de gemeenteraadsverkiezingen. Hiervoor is een bedrag benodigd van € 10.000 structureel en voor 2018 nog € 6.000 extra incidenteel.
P	Ten aanzien van de economisch visie zijn de volgende bedragen opgenomen in deze begroting: - Vrijetijdseconomie (€ 20.000 vanaf 2018) - Cross-overs (€ 35.000 vanaf 2018) - Agrofood (€ 20.000 vanaf 2019)
Q	Evenementen hebben een maatschappelijke en economische meerwaarde voor de gemeente. Om de veiligheidsrisico's nog beter inzichtelijk te maken en te beheersen is een onderzoeksrapport voor dit taakveld is uitgevoerd. Hieruit komt naar voren dat invoering van risicobewust evenementenbeleid moet worden geïmplementeerd en dat de huidige capaciteit niet toereikend is voor een goede uitvoering van alle taken. Met de huidige formatie kan de afstemming met de organisaties omtrent de voorbereiding (veiligheidsplannen), het toezicht en de evaluatie niet op een voldoende niveau plaatsvinden. Om evenementen zo veilig mogelijk laten plaatsvinden is de invoering van een risicobewust beleid noodzakelijk. Deze transitie zal samen met de organisatoren en de adviserende partijen (politie , VR en GHOR) uitgevoerd worden. Dit moet leiden tot een integrale aanpak van veiligheidsplannen, toezicht en evaluaties.
R	Per 1-1-2017 is de wetgeving rond Nieuw Beschut Werk aangescherpt. In september 2016 zijn we begonnen met een tweejarige pilot. Eén van de doelstellingen van de pilot was om een reëel inzicht te krijgen in de kosten van Nieuw Beschut Werk. In 2018 evalueren we de pilot maar mogelijk worden we ingehaald door nieuwe/aangepaste wetgeving. Inmiddels heeft het Rijk aan Ommen een verplichte taakstelling van 4 te plaatsen personen opgelegd. Op dit moment gaan we uit van een structureel bedrag van € 100.000.
S	Op basis van de meerjarenplannen met betrekking tot renovatie en onderhoud zijn de kapitaallasten opgenomen voor de periode 2018 tot en met 2021. Deze kapitaallasten o.a. voor: - zwembad de Carrousel - landhuis het Laer - brug Junne
T	De staatssecretaris van I&M heeft eind 2014 bepaald dat de regionale uitvoeringsorganisaties (RUD) niet langer als netwerkorganisatie mogen zijn georganiseerd en verplicht moeten worden omgevormd naar een Gemeenschappelijke Regeling. Inmiddels is de GR Omgevingsdienst IJsselland op 22 december 2016 opgericht. Op 1 januari 2018 zal de Omgevingsdienst IJsselland operationeel zijn. Per die datum brengt Ommen het VTH-takenpakket milieu (taken zijn vastgelegd in de Gemeenschappelijke Regeling en het convenant IJssellandse Keuze) onder bij deze nieuwe Omgevingsdienst.Ommen voldoet daarmee op 1 januari 2018 aan de wettelijk plicht de taakuitvoering van het VTH-takenpakket milieu onder te brengen bij een Omgevingsdienst. Het dekken van het benodigde budget voor de overige kosten voor de bedrijfsvoering en huisvesting van de Omgevingsdienst, zijnde € 120.000. Hierin kan deels worden voorzien vanuit de bestaande structurele middelen voor de huidige NetwerkRUD. Hierna rest in beginsel nog een opgave van circa € 60.000 ter dekking van de overige kosten van de Omgevingsdienst.
U	Met de oprichting van de nieuwe vereniging "Cultuurhistorisch Centrum Ommen" (CCO) zijn het Streekmuseum Ommen en de Historische Kring Ommen (HKO) in 2016 gefuseerd. Het CCO heeft een plan voor nieuwbouw en uitbreiding ingediend. Door beide organisaties fysiek onder één dak onder te brengen, vergroten we de aantrekkelijkheid van het museum en versterken we de positie van het museum. Dit draagt bovendien bij aan het ontsluiten en toegankelijk maken van ons cultureel erfgoed; één van de thema's in onze nieuwe cultuurnota 2017-2020 "Met elkaar". Het CCO vraagt ons om een incidentele bijdrage van € 150.000. Deze incidentele bijdrage is mogelijk doordat de huidige structurele subsidie van € 7.000 aan de HKO vervalt.
V	Voor de toelichting op de noodzaak van deze uitgaven verwijzen wij hier naar de paragraaf bedrijfsvoering verderop in deze begroting.
W	De prijsstijging en de hogere bijdrage aan de verbonden partijen worden ten laste gebracht van de stelpost prijscompensatie vanuit de meicirculaire 2017. Bij de prijsstijging zijn de kostendekkende tarieven buiten beschouwing gelaten.
X	Bestaat uit diverse kleinere verschillen en afrondingsverschillen. Deze worden niet nader toegelicht.
Y	Conform voorstel Kadernota 2018 inclusief amendementen, toezeggingen een aanpassing van rente op nieuwe investeringen.
Z	De bezuiniging verkoop eigendommen gaat sneller dan verwacht, een groot deel zal naar verwachting in 2017 al worden gerealiseerd.
AA	Op basis van het GRP is incidenteel een bedrag van € 40.000 nodig.
AB	Voor deze post wordt hier verwezen naar de paragraaf nieuw beleid verderop in dit hoofdstuk
AC	Zie toelichting gegeven bij O.
AD	Zie toelichting gegeven bij Q.
AE	Zie toelichting gegeven bij U.
AF	Voor de toelichting op de noodzaak van deze uitgaven verwijzen wij hier naar de paragraaf bedrijfsvoering verderop in deze begroting.
AG	Bij de jaarrekening zijn de afschrijvingstermijnen van met name schoolgebouwen herzien. Door de snellere afschrijving kan de afboeking geraamd in 2020 worden verlaagd met € 570.000.

C. Kredieten die samenhangen met de mutaties in de begroting

Bij een aantal structurele mutaties in de begroting hoort ook een investeringskrediet voor 2018. Het gaat om de volgende investeringen:

Bermversteviging	€	250.000
Verkeersplan	€	90.000
Uitbreiding Johan Seckelschool	€	106.000
1e Inrichting Vechtdal College	€	96.000
AED's	€	45.000
Hondenbeleid	€	37.200
Totaal (indicatie) investeringskredieten 2018	€	624.200

D. Posten met een centrale verklaring

Er zijn enkele posten die in vrijwel alle programma’s voorkomen en om die reden van een algemene verklaring voor eventuele verschillen worden voorzien. Dit geldt voor de volgende posten.

Kosten bedrijfsvoering. De bijdrage aan de Bestuursdienst Ommen-Hardenberg is conform de begroting 2018 van de Bestuursdienst is verwerkt. De inhoudelijke toelichting vindt plaats in de begroting van de Bestuursdienst en in de paragraaf bedrijfsvoering.
Binnen de programma’s vertonen de kapitaallasten over het algemeen een dalende tendens. De reden hiervan ligt in hoofdzaak in een verlaging van het rentepercentage en het toepassen van een lagere rekenrente (van 3% naar 1,5%)

E. Kosten transformatie

De nieuwe taken zijn aan de gemeente overgedragen met forse (Rijks)kortingen op de beschikbare budgetten. In 2015 heeft de gemeenteraad het beleidsplan ‘Samen Doen’ vastgesteld. De doelstelling hiervan is het leveren van goede zorg en ondersteuning binnen de beschikbare budgetten. Voorlopig verwachten wij in de gemeente Ommen nog uit te komen met de beschikbare budgetten:

Bedragen x € 1.000	2018	2019	2020	2021
Beschikbaar na 1e bestuursrapportage 2017	0	0	96	183
Meicirculaire	244	247	268	268
Na meicirculaire 2017	244	247	364	451
Bijstellingen 2e bestuursrapportage
Participatiewet	-100	-100	-100	-100
WMO	-99	-99	-99	-99
Jeugdzorg	0	0	0	0
Resteert	45	48	165	252

Er zijn echter nog steeds risico’s en onzekerheden rond de budgetten. Deze staan ook beschreven in de risicoparagraaf bij deze begroting. Waar mogelijk zijn op deze risico’s beheersmaatregelen genomen, waarbij er ook nadrukkelijk geïnvesteerd wordt in de sturing en verantwoording. De ontwikkeling van de Monitor Maatschappelijk Resultaat is hier een voorbeeld van.

In de begroting 2017 is aangekondigd om vanaf de begroting 2018 zonder egalisatieposten te gaan werken. Echter gezien de aankomende ontwikkelingen in de budgetten van de drie decentralisaties voor onder andere jeugdzorg, willen wij u voorstellen om het gebruik van de egalisatieposten nog met één jaar te verlengen. Met het behouden van de stelposten voor nog één jaar, wordt inzichtelijk in hoeverre de risico’s binnen de door het rijk beschikbare budgetten kunnen worden opgevangen. Op deze manier is het voor uw raad ook in 2018 transparant in hoeverre het mogelijk is de drie decentralisaties budgettair neutraal uit te voeren. Daarnaast landelijk besloten de toevoeging van de integratie-uitkering Sociaal Domein aan de Algemene Uitkering nog één jaar uit te stellen, zodat het voor ons in 2018 nog inzichtelijk is welke budgetten er beschikbaar worden gesteld voor de verschillende onderdelen binnen het Sociaal Domein.

F. Grondexploitaties

Tegelijkertijd met deze begroting bieden wij u het MJP 2018 aan. Daarin geven wij per grondexploitatie een actueel beeld van de stand van zaken en prognose voor de planperiode. In de afgelopen 2 tot 3 jaar zijn diverse woningbouwplannen voorbereid (Haven West, De Vlierlanden, Boerenerven, Westflank, etc.) Per saldo dient een bedrag van € 322.000 vrijvallen uit de voorzieningen. Dit laatste wordt verwerkt in de 2e bestuursrapportage van 2017. De onttrekking uit de voorziening wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de positieve ontwikkelingen omtrent de Rotbrink.

G. Weerstandsvermogen, reserves en financiële kengetallen

Het weerstandsvermogen is een belangrijk item binnen de gemeentelijke financiële huishouding. Er dient een goed evenwicht te zijn tussen enerzijds de risico’s en anderzijds de mogelijkheden om die op te vangen.
Bij de Kadernota 2017 is het minimale weerstandsvermogen berekend voor de gemeente Ommen. De benodigde algemene reserve is berekend op € 3,5 miljoen. De onderbouwing is als volgt:

Algemene risico's	€	0,8 miljoen
Sociaal Domein	€	0,8 miljoen
Grondexploitatie complexen	€	1,1 miljoen
Bestuursdienst Ommen - Hardenberg	€	0,1 miljoen
Extra buffer	€	0,7 miljoen
Totaal	€	3,5 miljoen

Hieronder is het verloop van de algemene reserve weergegeven, gebaseerd op de begroting zoals deze nu voorligt:

Omschrijving	Bedrag x 1.000
Omschrijving	2017	2018	2019	2020	2021
Algemene reserve
Stand per 1-1	-1.436	6.684	6.257	6.590	6.631
Resultaat jaarrekening 2016	7.279
Resultaatbestemming	-320
Begrotingssaldo	1.161	-427	333	41	-477
Stand per 31 december	6.684	6.257	6.590	6.631	6.154

Op basis van bovenstaande kan geconcludeerd worden dat Ommen de algemene reserve ruim boven de gewenste minimale omvang van € 3,5 miljoen in 2021 heeft.

Ratio risico's versus algemene reserve
De som van de (gekwantificeerde) risico's is € 3.500.000
De algemene reserve is per 1 januari 2018 groot € 6.684.000

Vergelijking van deze bedragen leidt tot onderstaande uitkomst:

Weerstandsvermogen bedragen x € 1.000	Begroting 2018
beschikbare capaciteit (per 1 januari 2018)	€ 6.684
benodigde capaciteit	€ 3.500
ratio weerstandsvermogen	1,9

Idealiter is de uitkomst van deze ratio 1 of hoger. Een score van 1,9 kwalificeert als ruim voldoende.

Overzicht financiële kengetallen:

Begroting 2018	2016	2017	2018	2019	2020	2021
Kengetallen
Netto schuldquote	87%	103%	82%	84%	77%	68%
Netto schuldquote*	74%	75%	68%	69%	62%	53%
Solvabiliteitsratio	9%	13%	12%	13%	15%	16%
Structurele exploitatie ruimte	0%	2%	1%	2%	1%	1%
Grondexploitatie	34%	40%	37%	34%	31%	25%
Belastingcapaciteit**	93%	96%	98%	100%	100%	100%

* Het gaat hier om de nettoschuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen.
** De belastingcapaciteit wordt berekend door de totale woonlasten meerpersoonshuishouden in jaar t te vergelijken met het landelijk gemiddelde in jaar t-1 en uit te drukken in een percentage.

Door deze ratio's een aantal jaren bij te houden, wordt inzicht gegeven in de ontwikkeling en daarmee zullen deze ratio's ook in sturingswaarde gaan toenemen. Een korte toelichting wordt gegeven in de paragraaf Weerstandsvermogen.

H. Begroting in cijfers en grafieken

De omzet van de begroting 2018 ligt op een niveau van € 47,0 miljoen (inclusief mutatie reserves). De verdeling naar programma’s wordt in onderstaande tabel en grafiek zichtbaar.

	Programma	Bedrag x € 1.000
1	Interactief Ommen	2.815
2	Duurzaam Ommen	5.177
3	Veilig Ommen	2.282
4	Bereikbaar Ommen	2.217
5	Jeugdig Ommen	6.040
6	Leefbaar Ommen	6.872
7	Zorgzaam Ommen	14.707
8	Recreatief Ommen	4.181
9	Alg. dekk.midd. onvoorz.&mutatie reserve	2.795
	Totaal lasten	47.086

De meeste lasten komen voort uit de programma’s:

Zorgzaam Ommen (31,3%)

Bijstandsverlening
WMO
Sociale werkvoorziening
Volksgezondheid

Leefbaar Ommen (14,6%)

Grondexploitatie
Bouw- en sloopvergunningen
Bestemmingsplannen
Handhaving en toezicht WRO

Jeugdig Ommen (12,9%)

Onderwijs (huisvesting)
Jeugd

De baten per programma zijn als volgt verdeeld:

	Programma	Bedrag x € 1.000
1	Interactief Ommen	319
2	Duurzaam Ommen	4.127
3	Veilig Ommen	268
4	Bereikbaar Ommen	64
5	Jeugdig Ommen	90
6	Leefbaar Ommen	5.063
7	Zorgzaam Ommen	3.352
8	Recreatief Ommen	1.145
9	Alg. dekk.midd. onvoorz.&mutatie reserve	32.365
	Totaal baten	46.794

De meeste baten komen voort uit de programma’s:

Alg. dekk. midd. onvoorz.&mutatie reserve (69,2%)

Algemene uitkering
Belastingen

Leefbaar Ommen (10,8%)

Grondexploitatie
Leges Bouw- en sloopvergunningen

Duurzaam Ommen (8,8%)

Opbrengsten afvalstoffenheffing / reinigingsrechten en rioolrechten
Jeugd

I. Vaststellingsbesluit

Hieronder treft u het vaststellingsbesluit voor de begroting aan. Naast enkele algemene formuleringen, volgt dit besluit de mutaties per begrotingsjaar.

Raadsbesluit

Onderwerp: programmabegroting 2018 en meerjarenbegroting 2019 t/m 2021

De raad van de gemeente Ommen;

mede gelet op de Kadernota 2018;

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 26 september 2017;

Besluit:

Met inachtneming van de deelbesluiten als genoemd onder punt 3 en verder, de programmabegroting 2018 en de meerjarenbegroting 2019 t/m 2021 vast te stellen, inclusief het onderdeel Reserves en Voorzieningen;

In te stemmen met de inflatoire verhoging van de tarieven van rechten en belastingen, zoals opgenomen in het overzicht aanpassing tarieven van rechten en belastingen (bijlage II) met 1,6 %, met dien verstande dat voor een aantal tarieven het uitgangspunt van 100% kostendekking geldt en als uitwerking van de begroting, dit te verwerken in de tarieven voor 2018, die worden vastgesteld op basis van een afzonderlijk voorstel "vaststelling diverse belastingverordeningen / tarieventabellen 2018";

Met betrekking tot de budgetwijzigingen die ingaan in het begrotingsjaar 2018:

Structurele mutaties:

In te stemmen met de volgende structurele mutaties die geld opleveren voor 2018:

HKO

€

7.000

In te stemmen met de volgende structurele mutaties die geld kosten voor 2018:

a.	Afname bouwleges	€	90.000
b.	Bestrijding eikenprocessierups	€	15.000
c.	Onderhoud civieltechnische kunstwerken	€	17.000
d.	Ommerschans	€	15.000
e.	Informatieveiligheid	€	32.000
f.	Toezicht BOA en Coördinatie TVH	€	89.000
g.	Uitbreiding bestuurssecretariaat	€	10.000
h.	Economische visie	€	55.000
i.	Evenementenbeleid	€	42.000
j.	Omgevingsdienst	€	60.000
k.	CAO Ontwikkelingen ambtenaren	€	150.000
l.	Doorontwikkeling organisatie	€	90.000

Incidentele mutaties:

In te stemmen met de volgende incidentele mutaties die geld opleveren voor 2018:

a.	Loonkosten bouwen	€	11.000
b.	Extra bouwleges Vlierlanden	€	68.000

In te stemmen met de volgende incidentele mutaties die geld kosten voor 2018:

a.	Kosten omgevingsdienst IJsselland	€	25.000
b.	Schakelfunctie omgevingsdienst	€	20.000
c.	Operatie basisregistratie personen	€	13.000
d.	Laadpalen	€	7.000
e.	Bouw en woningtoezicht	€	40.000
f.	Kosten uitslagenavond	€	8.000
g.	Introductieprogramma raadsleden	€	13.000
h.	Installatie nieuwe burgemeester	€	10.000
i.	Hondenbeleid	€	15.500
j.	Agro Food	€	19.000
k.	Omgevingswet	€	40.000
l.	Voorbereidingskosten Kindplein	€	100.000
m.	Actieplan centrum met ondernemers	€	100.000
n.	Transformatie decentralisaties	€	184.000
o.	Collectieve zorgverzekering	€	10.000
p.	HKO	€	150.000
q.	Uitbreiding bestuurssecretariaat	€	6.000
r.	Doorontwikkeling organisatie	€	125.000

In te stemmen met de volgende incidentele mutatie die wordt verrekend met de stelpost sociaal domein:

Transformatie decentralisaties

€

176.000

Investeringen:

Voor de volgende investeringen, die samenhangen met structurele budgetaanpassingen in de begroting 2018, een krediet beschikbaar te stellen:

a.	Bermversteviging	€	250.000
b.	Verkeerplan Sporthal / Kindplein	€	90.000
c.	Uitbreiding Johan Seckelschool	€	106.000
d.	1e inrichting Vechtdal College	€	96.0000
e.	AED's	€	45.000
f.	Hondenbeleid	€	37.200

Met betrekking tot de begroting in algemene zin:

Bovenstaande deelbesluiten, voor zover de financiële consequenties daarvan nog niet functioneel zijn geraamd, te verwerken in een begrotingswijziging voor 2018.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Ommen
d.d. 9 november 2017.

De raad voornoemd,

De griffier,	De voorzitter,
J.A.R. Tenkink